تأثیر فارسی بر اشعار بلوچی مولوی عبدالله روانبُد

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسنده
استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ولایت ایرانشهر
چکیده
چکیده

بلوچی و فارسی شاخههایی از خانوادۀ زبانهای ایرانی هستند که در درازنای تاریخ در فلات ایران و در همسایگی و تعامل با همدیگر بودهاند. یکی از کارکردهای ادبیات تطبیقی، بررسی تأثیر و تأثرهایی است که میان ادبیات زبانهای گوناگون وجود دارد. نظر به غلبۀ فرهنگی زبان و ادبیات فارسی در ایران و نفوذ گستردۀ آن در میان اقوام مسلمان، تأثیرات این زبان و ادبیات آن بر ادبیات و شعر بلوچی نیز آشکار و قابل توجه است. تأثیرپذیری شاعران دورۀ دوم ادبیات بلوچی و مکتب ملاها از فارسی به اوج میرسد. مولوی عبدالله روانبُد از شاعران نامدار بلوچی و از نسل آخرین شاعران این مکتب است. او شاعری دوزبانه است که در شعرهای بلوچی او نیز تأثیر زبان و ادبیات فارسی قابل توجه است. این نوشتار با بررسی شعر بلوچی روانبُد به روش توصیفی-تحلیلی در پی روشن کردن چنین وجهی در سرودههای او بوده است. شعر روانبُد از نظر تأثیرپذیری از زبان و ادبیات فارسی یکدست نیست، گاه شعر او با آن که از لحاظ مضمون و عناصر خیال به شدت متأثر از فارسیگویان بزرگی چون سعدی است، از لحاظ زبانی، روان است و بدیع مینماید و گاهی نیز چنان فارسیانه بلوچی میسراید که مصرعها با تغییر یا تعدیل یک واژه، فارسی میشوند و حتی برخی از آنها را میتوان کاملاً فارسی دانست.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


Ghazzali, Abu Hamid Muhammad bin Muhammad. (2019). Chemistry of Saadat, by Hossein Khadiwjam,
19th edition, Tehran: Scientific and Cultural.
Ghonaymi Hilal, Mohammad. (2011). Comparative literature, translated by Seyyed Morteza Ayatollahzadeh Shirazi, third edition, Tehran: Amirkabir.
Hafez, Khaje Shamsuddin Mohammad. (2011). Divane Hafez, edited by Mohammad Qazvini and Qasim Ghani, 10th edition, Tehran: Zawwar.
Hashmi, Sayed Zohurshah. (1990). Balochi Siyagay Rast Nabissg(Correct writing of Balochi script), 3rd edition, Karachi: Sayedhashmi Academy.
Hashmi, Seyyed Zohurshah. (2000). Sayad ganj, Karachi: Sayedhashmi Academy.
Jahani, Karina. (2011). New Balochi Standard Dictionary, translated by Musa Mahmoudzehi, Iranshahr: Velayat University.
Jahani, Karina. (2022). A Grammar of modern Standard Balochi, translated by Musa Mahmoudzahi, Iranshahr: Velayat University.
Jahandideh, Abdulghafoor. (2016). Balochi-Persian dictionary, Tehran: Moin.
Jahantigh, Gholamhossein. (2005). Saadi Baluchistan, Zahedan: General Directorate of Culture and Guidance of Sistan and Baluchistan.
Khaghani Sharwani, Afzaluddin Badil. (1996). Divane Khagani Sharvani, edited by Mirjalaluddin Kazzazi, Tehran: Center Publishing.
Mahmoudzehi, Musa. (2021). Introduction to Balochi language and literature, Iranshahr: Velayat University Press.
Manoochehri, Abol-Najm Ahmed bin Qaws. (2008). Diwane Manoochehri Damghani's Poems, edited by Barat Zanjani, Tehran: University of Tehran.
Mohammadi Afshar, Houshang and Arbabi, Hadi. (2021). "Reflection of the practical wisdom of Boostan and Golestan Saadi in the Balochi poems of Mawlawi Abdallah Rwanbod", Journal of Comparative Literature, 13th year, 25th issue, pp. 253-284.
Namvar Motlaq, Bahman. (2022). Comparative literature, Tehran: Logos.
Nazari Monazam, Hadi. (2010). "Comparative literature: definition and fields of research", comparative literature magazine, first year, second issue, pp. 221-237.
Neda, Taha. (2013). Comparative literature, translated by Hadi Nazari monazzam, 3rd edition, Tehran: Ney Publishing.
Pisheni, Maulawi Abdollah. (1991). The poetry of makkorān, with the description and research of Ashraf Sarbazi, Quetta: Balochi Academy.
Radviyani, Mohammad bin Omar. (2001).Tarjoman Al-Balagheh, corrected by Ahmad Atash, translation of the introduction and explanations, Tawfiq H. Sobhani and Ismail Hakimei, Tehran: Association of Cultural Heritage and Prominence.
Rasouli, Hojjat. (2014). Molamma? in Persian poetry, Tehran: Shahid Beheshti University.
Rawanbod Pishieni, Mawlawi Abdollah. (2005). Diwane Rowanbod, with introduction, corrections and notes by Abdul Ghafoor Jahandideh, Zahedan: Bame Donya.
Rawanbod, Abdullah. (2010). Diwane Balochi of Mawlana Abodallah Rawanbod, edited by Abdul Raouf Mollazaei Sarzabi, Iranshahr: Iranian Literary in Iranology Association.
Rawanbod Pishieni, Mawlawi Abdollah. (2016). Description of Makran poem, introduction, translation and explanation by Abdul Ghafoor Jahandideh, second edition, Tehran: Sheikh Sharfi.
Saber, Ghawthbakhsh. (2003). The history of Balochi language and literature, translated by Gholamyahya Yaqoubi and Mehdi Rabbani, Tehran: Organization of Islamic Culture and Communication.
Sa?di, Mosleholdin. (2006). Kolliyat Sa?di, edited by Mohammad Ali Foroughi, Tehran: Hermes.
Shamissa, Sirous. (2023). Figures of speech A New outline, The third edition, seventh printing, Tehran: Mitra.
Sanayi, Majdud ebine Adam. (2006). Diwane Hakim Sanayi of Ghaznavi, with an introduction by Badi'olzaman Foruzanfar, edited by Parviz Babayi, second edition, Tehran: Negah Publications.
Taheri, Mohammadreza. (2004). Political Perspectives of Balochistan Tribes of Pakistan, Zahedan: University of Sistan and Baluchistan.