بررسی ترجمه‌ی نمایشنامه‌ی بیرون پشت در اثر وولفگانک بورشرت از منظر نظریه‌ی اسکوپوس و بر بستر چالش انتقال عناصر فرهنگی برای اجرا به روی صحنه

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان
1 دانشیار گروه زبان آلمانی دانشکده زبان‌ها و ادبیات خارجی دانشگاه تهران
2 کارشناسی ارشد مترجمی زبان آلمانی
چکیده
یکی از چالش‌های بزرگ ترجمه‌ی متون ادبی، عناصر فرهنگی موجود در این متون می‌باشد و این مهم به ویژه در ترجمه‌ی ادبیات نمایشی به دلیل کاربرد نمایشنامه، یعنی اجرا بر روی صحنه چشمگیر است. یکی از رویکردهایی که در ترجمه با مدنظر قرار دادن هدف ترجمه و کارکرد متن در زبان مقصد، برای فهم مخاطب از ترجمه‌ی متون نمایشی جایگاهی خاص قائل است، نظریه‌ی اسکوپوس می‌باشد. این جستار در صدد است که بر بستر تقسیم‌بندی عناصر فرهنگی به دو دسته‌ی "عناصر فرهنگی ملموس" و "عناصر فرهنگی غیر ملموس" توسط نیومارک و چیارو، مهمترین عناصر فرهنگی موجود در نمایشنامه‌ی بیرون پشت در را استخراج کرده و بر طبق آن‌ها، عملکرد مترجم این نمایشنامه را در صورت اجرای آن به روی صحنه از منظر نظریه‌ی اسکوپوس مورد ارزیابی قرار دهد. نتیجه حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد که ترجمه گلشیری اگرچه در اجراهای تئاتری مورد استفاده بوده ولی انتقال عناصر فرهنگی ملموس توسط وی، در راستای هدف نمایشنامه که اجرا باشد، نیست.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


گلشیری، س. (1377) اندوه عیسی. انتشارات نگاه
Borchert, W. (1986). Draußen vor der Tür. Rowohlt Verlag, GmbH.
Chiaro, D. (2009). „Issues in audiovisual translation”. In: J. Munday (Ed.), The Routledge Companion to Translation Studies (pp. 141-165). Routledge.
Dizdar, D. (2006). „Skopostheorie“. In: M. Snell-Hornby, H. G. Hönig, & P. Kußmall (Eds.), Handbuch Translation (pp. 104-107). Stauffenburg.
Göhring, H. (2002). Interkulturelle Kommunikation: Anregungen für Sprach und Kulturmittler. Stauffenburg Verlag.
Kohlmayer, R. (2013). „Theorie und Praxis der Bühnenübersetzung im deutschsprachigen Theater. Überblick und ein Beispiel“. In: Mutatis Mutandis, 6 (2), 348-368.
Koller, W. (2004). Einführung in die Übersetzungswissenschaft (7 ed.). Quelle & Meyer.
Newmark, P. (1988). Textbook of Translation. Prentice-Hall International.
Reiß, K. (1976). Texttyp und Übersetzungsmethode: der operative Text. Cornelsen Vlg Scriptor.
Reiß, K. (2014). Translation Criticism – The Potentials & Limitations (E. F. Rhodes, Trans.). Routledge.
Reiß, K., & Vermeer, H. J. (1991). Grundlegung einer allgemeinen Translationstheorie. Niemeyer.
Stolze, R. (2008). Übersetzungstheorien: Eine Einführung (5 ed.). Narr Francke Attempo Verlag GmbH.
Vermeer, H. (1978). Ein Rahmen für eine allgemeine Translationstheorie. Lebende Sprachen, 23, 99-102. https://doi.org/10.1515/les.1978.23.3.99