بررسی تطبیقی دریافت ابراهیم الشواربی و عباس زلیخه از غزل 175 حافظ

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسنده
استاد دانشگاه
چکیده
ادبیات تطبیقی از گرایش‌های جذّاب و بسیار با ارزش و مفیدِ عرصه نقد ادبی است و چون شیوه­های پژوهش در ادبیات تطبیقی مختلف و متعدّد است؛ به گونه­ای که هر پژوهشگر بر اساس شیوه پژوهشِ خویش، مکتب یا منهجِ مناسب را برمی‌گزیند. با پیدایش نظریه دریافت در سال 1989م ، به نقش خواننده توجه بیشتری شد و منهجِ تلقی یا دریافت‌محوری، رسمیت یافت. از موضوعات پژوهشی در عرصه نظریه دریافت، برداشت صاحبانِ فن و ادیبانِ عربی زبان از شعر فارسی است. در این زمینه، حافظ شیرازی توجه ادیبان و پژوهشگران عرصه ادبیات در زبان‌های دیگر را جلب کرده است و ادیبان عربی زبان در برداشت از شعر حافظ، سهم بسزایی دارند. ابراهیم امین الشواربی و علی عباس زلیخه از ادیبانی هستند که به شعر حافظ توجه ویژه­ای داشته و برداشت خویش را به صورتِ شعر و نثر عرضه داشته­اند. در این پژوهش دریافت دو ادیب از غزل 175 حافظ (بر اساس نسخه غنی قزوینی) عرضه شده و مورد بررسی و تحلیل و مقایسه قرار گرفته و در نهایت برداشت نگارنده نگارش می­شود. بطور عموم می­توان گفت، دریافتِ الشواربی از ابیات غزل حافظ، جامع‌تر از دریافتِ زلیخه است؛ ولی از نظر عاطفی و احساسات، دریافتِ زلیخه برتر از دریافتِ الشواربی است

کلیدواژه‌ها

موضوعات


- اسلامی ندوشن، محمّد علی (1368) ماجرای پایان ناپذیر حافظ، تهران: انتشارات یزدان
- انوشیروانی، علی رضا (1395) نقش تعاملی در ادبیات تطبیقی، تهران: فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی
- البدیری، علی مجید (2009 م) الأدب العربی المقارن فی ضوء جمالیّة التلقّی، أطروحة الدکتوراه، جامعة بصرة
- حافظ، شمس الدین محمد(1367) دیوان حافظ، نسخه غنی قزوینی، تهران: نشر فروغ
- .... ... ، .... ..... ، (1379) دیوان حافظ، به کوشش: سید صادق سجّادی و علی بهرامیان، توضیح واژه ها و معنای ابیات: کاظم برگ نیسی، تهران: انتشارات فکر روز
- خرمشاهی، بهاء الدین (1378) حافظ نامه، چ دهم، تهران: انتشارات علمی فرهنگی
- خضر، ناظم عودة (1997م) الأصول المعرفیة لنظریة التلقّی ، عمان: دار الشرق
- زرّین کوب، عبد الحسین (1374) نقد ادبی، تهران: امیر کبیر.
- زلیخه، علی عباس (2013م) ترجمه و شرح دیوان حافظ الشیرازی، بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات
- .... .... ، ..... ...... (2006 ) علم الجنین الطبی، ط1، دمشق: مکتبة دار طلاس
- الشواربی، ابراهیم امین (1999م) ترجمه دیوان حافظ الشیرازی، طهران: مهر اندیش للنشر
- ..... ..... ، ..... ...... (1944م) حافظ الشیرازی، شاعر الغناء والغزل فی ایران، مصر: مطبعة المعارف
- علوش،سعید (1987م) مدارس الأدب المقارن، دراسة منهجیة ، دار البیضاء: المرکز الثّقافی العربی
- مکّی، أحمد الطّاهر (1987 م) الأدب المقارن أصوله وتطوره ومناهجه، القاهرة: دار المعارف