«تحلیل نمایشنامۀ مانفرد اثر لرد بایرون بر اساس تأثیر پذیری از ادبیات پارسی و شرقی»

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان
نجیمه آزادی ده عباسانی 1
امیر اسماعیل آذر 2
فرهاد طهماسبی 3
1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 مدیر گروه زبان وادبیات فارسی واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد اسلامشهر، دانشگاه آزاد اسلامی اسلامشهر
چکیده
«جورج گوردون لرد بایرون»، شاعر انگلیسی ­تبار سدۀ نوزدهم، در آثار خود به شدت تحت تأثیر ادبیات فارسی و شرقی قرار گرفته‌است. حیات این شاعر مقارن با شروع پیدایش «عصر ویکتوریایی»، وسبک «رمانتیسیسم» و آغاز نمود اثرپذیری ادبیات اروپا از ادبیات ایران و زبان پارسی است؛ از اینرو وی به عنوان چهرۀ شاخص و نماد رمانس اروپا و از متأثران ادبیات فارسی شناخته ­می‌گردد.

در این پژوهش سعی شده است با ابزار کتابخانه ­ای و اسنادی و تکیه بر شیوۀ تحلیلی و تطبیقی، سهم نمایشنامۀ «مانفرد» از میان آثار لرد بایرون در اثرپذیری از ادبیات فارسی روشن­ گردد. نتیجه آن که، اثر مذکور به شکل چشمگیری از جهت «نمادها»، «مفاهیم»، «خیال‌انگیزی» و حتی «واژگانی»، تحت تأثیر آثار زبان و ادبیات فارسی و فرهنگ و اساطیر شرقی است که در اثر مطالعات بایرون در ناخودآگاه وی گرد آمده است. همچنین داده های پژوهش نشان می دهند که دو مقولۀ «آیین زرتشتی» و «عرفان ­گرایی» در اثرپذیری بایرون از ادبیات فارسی، دارای بیشترین سهم بودند که وی در شخصیت­ سازی و فضاسازی اثر خود ، از آنها بهره گرفته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

1. آذر، امیر اسماعیل.( 1387). ادبیات ایران در ادبیات جهان. تهران: سخن.
2. برلین، آیزایا.( 1385). ریشه‌های رمانتیسم. ترجمۀ عبدلله کوثری. تهران: نشر ماهی.
3. پریستلی، جی بی.(1352). سیری در ادبیات غرب. ترجمۀ ابراهیم یونسی. تهران: امیرکبیر.
4. پورنامداریان، تقی.(1382).گمشدۀ لب دریا. تهران: سخن.
5. جوادی، حسن(1396). تأثیر ادبیات فارسی در ادبیات انگلیسی. تهران: سمت.
6. حمیدیان، سعید.(1385). شاهنامۀ فردوسی. تهران: نشر قطره.
7. داد، سیما.(1392). فرهنگ اصطلاحات ادبی. تهران: نشر مروارید.
8. دورانت، ویل.(1378). تاریخ تمدن. ترجمۀ احمد بطحائی و دیگران. تهران: نشر علمی و فرهنگی.
9. دهخدا، علی اکبر(1377). لغت نامه. چاپ دوم. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
10. رستمی، محمد.(1390). ایران‌شناسان و ادبیات فارسی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
11. زمانی، کریم.(1383). شرح جامع مثنوی
معنوی. دفتر اول. تهران: اطلاعات.
12. زمانی، کریم.(۱۳۸5). شرح جامع مثنوی. دفتر سوم.تهران:اطلاعات.
13. شفا، شجاع الدین.(1334).«بهترین اشعار بایرن» ( از صفحه 1825 تا صفحه 1959 جلد چهارم مجموعه آثار شجاع الدین شفا). تهران: امیرکبیر.
14 علامه قزوینی، محمد و قاسم غنی.(1374). حافظ قزوینی ـ غنی. تهران: انتشارات اساطیر.
15 فروغی، محمد علی.(1382). غزلیات سعدی. تهران: ققنوس.
16. لرد بایرون(1395). نمایشنامۀ مانفرد. ترجمۀ حسن قدسی. تهران: نشر نی.
17 یوسفی، غلامحسین.(1381). بوستان سعدی. تهران: شرکت سهامی انتشارات خوارزمی.
18. جمالی، لیلا و سمیرا مدرس.(1389).«بررسی لاله رخ توماس مور در پرتو نظریه ادوارد سعید». فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی . مقالۀ 9، دورۀ 4، ص 11-37.
19. Cochran, Peter.(2015).Manfred: an Edition of Byron’s Manuscripts and a Collection of Essays. Cambridge: Cambridge Scholars Publishing.
20.Guillen, Claudio.(1971). Literature as System. New Jersey: Princeton university press.
21.Lord Byron,George Gordon(1817). Manfred,a dramatic poem.https://en.m.wikisource.org/wiki.
22. Moor, Thomas.(1844). Life of lord Byron.London: John marray, Albemarle street
23 .Said, Edward W. )1978(. ORIENTALISM. New York:Vintage Books,A Division of
Random House.
24.Quinlan Maurice J(1958) Byron's Manfred Zoroastrianism. The journal of English and Germanic philology, Vol57, pp 726_738.