تطبیق آرای اندیشمندان سبب میشود تا به درک مشترکی از نوع بینش آنان برسیم. در این پژوهش با روش تطبیقی، مراتب انسانی را از منظر جلال الدین محمد مولوی (604 ـ 672ه.ق)، عارف و شاعر شرقی و سورن کییرکگارد (1855 ـ 1813م)، پدر مکتب اگزیستانسیالیسم بررسی کردهایم. مولوی و سورن کییرکگارد، دو تن از متفکران تاریخ بشرند که به دلیل اشتراک و همگونی نوع نگاهشان به هستی، آرای مشترکی داشتهاند و این اشتراک آرا بهویژه درباره انسان و مراتب انسانی جای تأمل دارد. آنان در مقام متفکران دینی، از دو سوی عالم و در دو زمان ناهمگن، فرد را مسئول سرنوشت خود میدانند. هر دو برای کمال انسانی مراتب و مراحلی قائلاند؛ مولوی برای تبدیل شدن به انسان کامل که مقام والای انسانی است عبور از دو مرحلهی انسان ناقص و مجاهد را متذکر میشود و کییرکگارد نظر خود را در قالب سه سپهر زیباشناسانه، اخلاقی و دینی مطرح میکند. این مراحل و مراتب، قرابت زیادی با هم دارند که به شرح آن پرداختهایم.