کارکرد چنگ در دفتر اول مثنوی و تفکرات شاعرانه لامارتین

نویسندگان
1 دانشیار زبان و ادبیات فرانسه، دانشگاه فردوسی مشهد
2 دانشجوی کارشناسی ارشد آموزش زبان فرانسه، دانشگاه تربیت مدرس
چکیده
مولوی، شاعر صوفی‌مسلک، از باب آشنایی با نغمات ساز، مفاهیم متعالی تصوف را از شاهراه آلاتی بریده از اصل وجود همچون چنگ مطرح می‌کند؛ مفاهیمی همچون منشأ ربوبی جوشش نوا، تقدم فنا بر بقا در سلوک الهی و مسئله تقابل. لامارتین نیز به‌سبب آنچه از تعالیم مذهبی مسیحیت، کتب عهد قدیم و مباحث اسطوره‌ای آموخته است، برای رساندن این تعالیم الهی از چنگ بهره می‌گیرد؛ با این تفاوت که تقابل حاکم شرع و پیر چنگی (شرع و عرفان) به تقابل شاعر و حاکم جاه‌طلب مبدل می‌شود. همچنین، با نظر به تفاوت‌های فرهنگی موجود، استعاره چنگ نزد دو شاعر متفاوت است. صرف‌نظر از مواردی که چنگ در معنای حقیقی خود در آثار هر دو شاعر به‌کار رفته، در غالب موارد چنگِ لامارتین قلب انسان درحال تکامل است؛ حال آنکه چنگ در دفتر اول مثنوی به تن انسان تعبیر می‌شود. در این پژوهش، با تکیه بر تشابهات بدون ارتباط و قرابت معنوی در ادبیات تطبیقی، کارکرد چنگ در این دو اثر بررسی می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


انوشیروانی، علیرضا و علی ارفع ( 1394» .(شعر خموشی و خموشی شعر مطالعه تطبیقی بن همای
سکوت در اشعار مولوی و ویتمن». دوفصلنامه پژوهشهای ادبیات تطبیقی. .3د ش .2 صص -1 . 20
حافظ شیرازی (1388 .(دیوان غزلیات حافظ. شرح ناهید فرشادمهر. تهران: گنجینه .
خلیلی، خلیلاالله و مریم مستشارنیا ( 1387 .(نینامه: چهار مقاله پیرامون مولانا. تهران: عرفان.
زرین کوب، عبدالحسین ( 1378 .(پلهپله تا ملاقات خدا. تهران: علمی.
طیار مراغی، محمو ( د 1376» .(رساله چنگ». کیهان اندیشه. ش76 .صص148 -159 .
فارمر، هنری جرج (1388» .(چنگ ایرانی در طاق بستان». ترجمه رسانا حشمتیپور. حافظ. ش . 59
17 -18 . صص
لامارتین، آلفونس ( 1390 .(نغمههای شاعرانه. ترجمه شجاعالدین .شفا نسخه الکترونیک فرهاد الف.
مشرف، مریم ( 1383» .(آینه و چنگ در زبان مولوی». مجله زبان و ادبیات فارسی. ش .45 صص -81
. 106
مولوی، جلالالدین (1381 .(مثنوی معنوی. تصحیح قوامالدین خرمشاهی. تهران: دوستان.
هوشنگی، مجید، حسینعلی قبادی و حامد فولادوند ( 1394» .(نگاهی تطبیقی به مفهوم موسیقی در
نگرش مولوی و نیچه». دوفصلنامه پژوهشهای ادبیات تطبیقی .3د. ش2 .صص237 -262 .
Chevalier, Jean & Alain Gheerbrant (1982). Dictionnaire des symboles:
mythes, rêves, coutumes, gestes, formes, figures, couleurs, nombres.
Paris: R. Laffont.
De Lamartine, Alphonse (2006). Méditations potiques. Ebook.
Hongger, Marc (1977). Dictionnaire de la musique; Science de la musique,
Paris,: Bordas.