1- استادیار دانشگاه علامه طباطبائی ، mah.norouzi@atu.ac.ir
2- استادیار دانشگاه تهران
چکیده: (826 مشاهده)
کلیلهودمنه یکی از آثار ماندگار و تأثیرگذار ادبی در جهان است که به زبانهای مختلف ترجمه شده و حکایتها و تمثیلهایش بارها محلّ اقتباس نویسندگان مختلف جهان بوده است. در ادبیات روسی نیز از جمله در فابلهای لِف تالستوی و ایوان کریلوف نمونههای فراوانی را از این کتاب میتوان جُست. آلکسی رمیزوف، یکی از نویسندگان مطرح روسی در قرن بیستم با تکیه بر سنّت اقتباس ادبی، بسیاری از مضامین و درونمایهها و حتّی جملات آثار کهن را در داستانهای خویش بازتاب داده است. او با تکیه بر کتابی مُلهم از ترجمۀ اسلاویِ کلیلهودمنه، اثری با نام داستان دو جانور. ایخنیلات را نوشته که در این جُستار برآنیم تا به روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و با رویکرد بررسی تطبیقی آثار نامبرده، دریابیم چه وجوه تناظر یا تشابهی میان شخصیّتها و وقایع دو اثر وجود دارد و رویکرد نویسنده در این اقتباس ادبی چه بوده است؟ بررسیها نشان داد که داستان رمیزوف براساس دو باب نخستین کلیلهودمنه نگاشته شده و فقط ماجرای اصلی دو شغال اِستِفانیت (کلیله) و ایخنیلات (دمنه) مدّنظرِ نویسنده بوده است. ماجراها با همان توالیِ اثر اصلی آمدهاند، امّا، فقط تعداد اندکی از حکایتها و تمثیلهایِ متن اصلی، در داستان رمیزوف نقل شده است. رمیزوف هم در مقدّمۀ اثرش با آوردن داستان برزویۀ پزشک و هم در انتهای داستان با آوردن تاریخچۀ پیدایش اثر، اشارات و ارجاعات آشکاری به اقتباس از کلیلهودمنه داشته است. او کوشیده است تا پیوندی میان دنیای کهن و دنیای نو با تکیه بر عنصر معاصرسازی برقرار نماید.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
پژوهشهای تطبیقی دریافت: 1402/9/25 | پذیرش: 1402/12/21 | انتشار: 1402/12/25