1- زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران ، hamid_dadfar135@yahoo.com
2- دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران
3- استاد گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران
چکیده: (1786 مشاهده)
با درهم آمیخته شدن اندیشه و فرهنگ ملتهای مختلف، اندیشه فراملیتی با ظهور انقلابها در آمریکای لاتین و همفکری نخبگان فرهنگی ِجوامع عربی، دیوار قومیت را فرو ریخت واز مرزهای جغرافیایی عبور کرد ودر نهایت حدود زبانی را در هم شکست. از این رو دیری نپائید که فرهنگها واندیشههای ملی کشورها واقوام مختلف تا حدود زیادی با هم ادغام شدند. از جمله مقولههایی که اندیشه های فراملیتی را تشکیل میدهد مضامین ادبی است که بیشتر از هر ملتی در ادبیات مردم عرب نمایان است. از جمله ادیبانی که بیش از هر کسی در جامعه عرب تحت تأثیر اندیشههای فراملیتی بودهاند، «نازک الملائکه» و«عبدالوهاب بیاتی» هستند. از آنجایی که مباحث بحث فراملیتی بسیار وسیع است از این رو، پژوهش حاضر درصدد است تا با تکیه بر روش تطبیقی و مقایسهای دریابد که رویکردهای فراملیتی در اشعار شاعران مورد نظر را فقط از نظر موضوع جنسیت (زن ومرد) وبدین سان که تصویر زن در شعر بیاتی و مرد در شعر نازکالملائکه مورد بررسی قرار دهد و به پرسش زیر پاسخ گوید: جنسیت فراملیتی چگونه و به چه اشکالی در شعر این دو شاعر ظهور یافته است؟ نتایج حاصل از پژوهش نشان از آن دارد که اشعار عبدالوهاب البیاتی بیشتر تحت تأثیر واقعیت زندگی وتجارب شخصی و حاصل تخلیات وی از زن و مفهوم مثبتی از زن می باشد و دیدگاه نازک الملائکیک دیدگاه ناشی از فشارهای روانی ناخودآگاه و شرایط اجتماعی محل زندگی شاعر و حاصل تخیلات و مفاهیم ذهنی وی از مرد میباشدو بدین سان توانسته اند به بیان این بُعد از مفاهیم فراملیتی در اشعار خود بپردازند. بیشتر جنبه های فراملی شاعران مورد بحث ناشی از فضای حاکم بر ایدئولوژی جهانی مارکسیسم است، بخشی دیگر از رویکردهای فراملی این شاعران ناشی از فلسفه اومانیسم و عناصر مختلف به ویژه زمان و مکان بازی است و نقش تعیین کنندهای در ایجاد رویکرد فراملی دارد.
واژگان کلیدی : شعر معاصر عربی.اندیشه های فراملیتی، «نازک الملائکه»، «عبدالوهاب بیاتی»، جنسیت.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
ادبیات تطبیقی در کشورهای مختلف دنیا با رویکرد تحلیلی انتقادی دریافت: 1402/8/15 | پذیرش: 1402/10/12 | انتشار: 1402/4/10