1- مربی، گروه نقاشی، دانشکده هنر، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران. ، rahilb67@gmail.com
2- استادیار، گروه نقاشی، دانشگاه هنر، تهران، ایران.
چکیده: (19 مشاهده)
این پژوهش به بررسی مفهوم عشق از دیدگاه شیخ اشراق در نگارههای منطقالطیر عطار نیشابوری اثر کمالالدین بهزاد میپردازد. مفهوم عشق از دیدگاه سهروردی یک دیدگاه منحصر به فرد بوده و به واسطه دیدگاه عقل محور بودن عشق از نگاه شیخ اشراق، این نظریه عشقشناسی با رویکردهای عرفانی و زیباییشناسی به عشق تفاوت دارد. هدف از این مقاله کشف و تحلیل عناصر و مؤلفههایی است که بازتابدهندهی دیدگاه عشقشناسانهی شیخ اشراق باشد، همچنین مقاله حاضر در پی یافتن پاسخ به این سؤال است: 1. با توجه به محوریت عقل در نگاه سهروردی به عشق، کدام یک از اجزاء نگارگری آثار کمالالدین بهزاد در منطقالطیر را میتوان از این منظر تحلیل کرد؟ در این پژوهش با بهرهمندی از شیوه توصیفی-تحلیلی و روش کیفی در تجزیه و تحلیل دادهها، چهار نگارهی هدهد و پرندگان، مویه بر مرگ پدر، مرد مغروق، و شیخ صنعان و دختر ترسا مورد بررسی قرارگرفتهاست. شیوهی گردآوری اطلاعات کتابخانهای است. نتایج حاصل از تحلیل نگارهها حاکی از آن است که ارتباط میان مفهوم عشق از منظر سهروردی و بازتاب آن در نگارههای ترسیم شده توسط کمالالدین بهزاد به درستی بر عقلمحور بودن دیدگاه شیخ اشراق نسبت به عشق دلالت دارند. تقابل میان دیدگاه مادی و معنوی نسبت به عشق در قالبی نمادین از طریق عناصرگوناگون مورد تأکید قرارگرفته است. عنصر درخت بهعنوان یکی از اصلیترین نشانهها در این نگارهها، نماد حیات بوده که در فلسفه عشقِ سهروردی همان نور و بینشی است که درک آن موجبات وصال به نورالهی و خداشناسی را فراهم میکند.
نوع مقاله:
پژوهشی کیفی |
موضوع مقاله:
بررسی تطبیقی متون و ادبی با هنرهای زیبا دریافت: 1403/5/21 | پذیرش: 1403/7/13