بررسی تطبیقی«آرمان‌شهر» در شعر ژاله اصفهانی و فدوی طوقان

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان
1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه فردوسی مشهد
2 عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده
آرمان‌شهر دورنمایی است وسوسه‌انگیز از جهان آمال و آرزوها.جایی است که هیچ اثری از رنج و درد و بیماری در آن نیست و نمادی از یک واقعیت آرمانی و بدون کاستی است. در شعر معاصر، شاعران برای رهایی از دغدغه‌ها و دلتنگی‌های زمانه به ترسیم آرمان‌شهر در سروده‌های خود می‌پردازند. جستار حاضر با رویکردی تحلیلی-تطبیقی، پس از گذری کوتاه به زندگانی فدوی طوقان و ژاله اصفهانی، به بررسی خاستگاه پدیداری اندیشه‌ی آرمان‌شهر در شعر این دو بانوی شاعر می‌پردازد و وجوه اشتراک و تفاوت آن‌ها را مورد بررسی و تحلیل قرار می‌دهد. هدف از این پژوهش آشنایی بیشتر با اشعار این دو بانوی سراینده با تکیه بر اندیشه‌ی آرمان‌شهر است. از مهم‌ترین دستاوردهای این جستار، آن است که منشأ شکل‌گیری آرمان‌شهر در سروده‌های این دو شاعر، مشکلات سیاسی اقتصادی و سقوط آرمان‌های ملی و قومی است و آرمان‌شهر در شعر این دو بانوی شاعر در محورهایی چون بازگشت به دوران کودکی و خاطرات گذشته‌ی سرزمین، آسایش و آرامش مطلق و وطنِ آرمانی، نمود می‌یابد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


.اصفهانی، ژاله،( 1360)، اگر هزار قلم داشتم(برگزیده اشعار ژاله اصفهانی)،انتشارات حیدر بابا
.اصفهانی، ژاله،(1384)، مجموعه اشعار، چاپ اول، تهران، نگاه
.آرین‌پور، یحیی،(1374)، از نیما تا روزگار ما، چاپ اول،تهران،زوّار
.بیدج،موسی،(1375)،جشنواره‌ی اندوه، تهران، انتشارات سوره
.رجایی،نجمه،(1381)،اسطوره‌های رهایی(تحلیلی روانشناسانه بر اسطوره در شعر عربی معاصر)،مشهد، دانشگاه فردوسی مشهد
.سلطانی خراجی، پریچهر،(1391)، زندگی و آثار ژاله اصفهانی، تهران،آزادمهر
.سوّاح، ابوفراس،(1399)، نخستین کنجکاوی خرد(پژوهشی در اساطیر شامات و میان‌رودان)، برگردان، نقد و تحلیل: دکتر بهار صدیقی و دکتر احمد رضا حیدریان شهری، تهران، جامی
.شاکر، تهانی عبدالفتاح،(2002م) ، السیره الذاتیه فی الأدب العربی، الطبعه الأولی، بیروت، المؤسسه العربیه للدِّراسات و النَّشر
.الشیخ، غرید،(1994م)، «فدوی طوقان» شعر و التزام، بیروت-لبنان، دارالکتب العلمیّه
.صدیقی، بهار و حیدریان شهری، احمدرضا،(1399)، ترانه‌های عشتار،قم، انتشارات امام مهربان
.طوقان، فدوی، (د.ت)،دیوان فدوی طوقان
.طوقان، فدوی،(1978)، دیوان، بیروت، دارالعوده
.کامبل، روبرت، (1431)، اعلام الأدب العربی المعاصر، بیروت، مرکز الدراسات للعالم العربی المعاصر
.لنگرودی، شمس، (1370)، تاریخ تحلیلی شعر نو، تهران، نشر مرکز
.Goodwin, Barbara, )2001(,The philosophy of Utopia,Portland ,Frank Cass
.Mannheim, Karl,)1979(, Ideology and Utopia, London and Henley
.More, Thomas, )2002(,More Utopia, Cambridge University Press
.Nozick, Robert,)1999(, Anarchy,State,and Utopia,Cambridge, Belknap
.Sargent, Lyman Tower,)1998(, Utopiniasm in Routledge Encyclopedia of Philosophy(REP), London, Routledge
.Webstre,Merriam,)2012(,Dictionary,Cambridg university press
ب)مقالات:
غیبی، عبد الأحد و احمری، فرزانه،(1394)، «بررسی تطبیقی مقاومت و پایداری در اشعار فدوی طوقان و طاهره صفارزاده»، ، نشریه‌ی ادبیات پایداری شهید باهنر کرمان، سال هفتم، شماره13، صص247-228