عناصر فرهنگی آینه‌های دردار اثر هوشنگ گلشیری و ترجمه آن بر پایه دیدگاه ایویر

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان
1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد مترجمی زبان عربی دانشگاه دامغان.
2 استادیار گروه مترجمی زبان عربی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه دامغان، ایران.
چکیده
رمان آینه‌های دردار اثر هوشنگ گلشیری یکی از آثار ادبیات معاصر فارسی است که عناصر فرهنگی بسیاری در خود جای دارد. این رمان در سال 2004 م به قلم سلیم عبدالأمیر حمدان با نام «مرایا الذات» به عربی ترجمه شد. هدف از این پژوهش، بررسی انتقال عناصر فرهنگی این رمان از فارسی به عربی بر پایه الگوی ولادیمیر ایویر (1987) و راهبردهای ترجمه این گونه واژه‌ها و عبارتها و نیز بررسی میزان بسامد هر یک از راهبردها و میزان موفقیت مترجم است. روش پژوهش، توصیفی-تحلیلی است، برای این کار از طبقه­بندی پنج­گانۀ نیومارک (1988) و نیز نمونه‌کار هاشمی و غضنفری‌مقدم (1393) در تکمیل طبقه­بندی آن بهره بردیم. یافته‌های پژوهش بیانگر آن است که در این رمان، مؤلفه اصطلاحات با 95 مورد، پربسامدترین و مؤلفه‌های لعن و نفرین، دشنام و ناسزا با هیچ مورد کم‌بسامدترین است. نیز نتایج آماری راهکارهای ترجمه عناصر فرهنگی این رمان نشان می­دهد که جایگزینی با بسامد 50 و 57% و وام‌گیری با 20 و % 23 بیشترین راهکار به کاررفته مترجم است و این نشان از آن دارد که حمدان از روش تلفیقی وام‌گیری به همراه تعریف بهره نبرده و عبارتها را برای خواننده در درون متن یا پاورقی تعریف نکرده است، ولی نکته مثبت ترجمه او کاربرد اندک ترجمه تحت‌اللفظی و حذف و به‌کارنبردن مؤلفه افزوده‌سازی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


Nida, E. (1964). Toward a science of translating. Leiden: E. J. Brill.
Munteanu, P. (2010). Les traducteurs roumais de l’Œuvre de Victor Hugo. Leur contribution littéraire et sociale au maintien du dialogue interculturel. Atelier de Traduction, 13, 71-85.
Lederer, M. (1994). La traduction aujourdhui, Paris: Hachette-livre.
Ivir, V. (1987). “Procedures and strategies of the translation of culture.” Indian Journal of Applied. Linguistics. 13(2): 35-46.
Lefever, A. (1992). Translation, history and culture. London: Routledge.
Marco, J. (2000). Register analysis in literaty translation: A functional approach. Babel, 46(1): 1-19.