1
استادیار زبـان و ادبیات فارسی دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
2
استاد زبـان و ادبیات فارسـی دانشگاه ارومیـه، ارومیه، ایران.
3
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی ارومیه، ارومیه، ایران
چکیده
یوهان ولفگانگ فون گوته1(1832- 1749م) اندیشمند و سخنور ِنام‌دارِ آلمان، نخستین‌بار در ماه مه (1827م) گروه‌واژه ادبیاتِ جهانی2را به کاربرد. ازآن پس، سخن از چند و چون ادبیات جهانی، دست‌مایه گفتار و نوشتار بسیاری از اندیشمندان و ادب‌پژوهان جهان بوده است.
ازآن‌جاکه گوته درهیچ یک از نوشته‌هایش به گونه‌ای ویژه و بسنده، بـه چندوچون دیدگاهش درباره ادبیاتِ جهانی نپرداخته‌است؛ انگیزه و خواستِ راستین وی در پی‌افکندن دیدگاه ادبیات جهانی، چنان که باید و شاید، بررسی نشده‌است. ناگزیر، پژوهش پیشِ‌رو، بر پایه گفت وگوها3، زندگی‌نامه‌های (خودنوشت4و دیگرنوشت)، نامه‌ها و مقاله‌های او به بررسی خاستگاه ادبیات جهانی از دیدگاه گوته می‌پردازد.
بی‌گمان دیدگاه‌های گوته و دیگر اندیشمندان و سخنورانِ آلمان، در سده‌های هجدهم و نوزدهم میلادی، می‌تواند چراغِ راهِ کشورها ویاکسانی باشد که اندیشه پیوستن به ادبیات جهانی رادر سر دارند. آنان توانستند درسایه آگاهی، هم‌دلی وپشتکاری ستودنی، راه پیوستنِ زبان و ادبیات آلمان را به زبان و ادبیات جهان (اروپا) درآن روزگار، هموار سازند. آنان به آرمانی که سال‌ها در سر داشتند و برای آن کوشیدند؛ دست یافتند. در پژوهش پیشِ‌رو، با رویکـردِ تاریخی- تکوینی و به روش توصیفی- تحلیلی، بـه بررسـی خاستگاه دیدگاه گوته درباره ادبیات جهانی می‌پردازیم.
پژوهش های ادبیات تطبیقی
