مطالعه تطبیقی شاعرانگی در آثار سپهری و آندو

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان
1 دانشگاه تهران
2 دانشگاه خوارزمی
چکیده
شعرهای سهراب سپهریِ شاعر و بناهای تادائو آندویِ معمار آثاری هستند بر ساخته از کلمات و بتن که در بردارنده نوعی شاعرانگی‌اند. در این پژوهش پس از استخراج مؤلفه‌‌‌های شاعرانگی در آثار دو هنرمند، ریسمانی نامرئی میان آن‌ها دریافته و بر این نکته دست یافته که سرچشمه شاعرانگی در کار این دو هنرمند، متأثر از آیین ذن، به مانند شعرهای هایکوست، که نه حاصل تخیل، بل تصویری از واقعیت به سودای ارتباط است، و این ارتباط از طریق استقرار یک «فضا» فراچشم می‌آید. مبنای نظری این پژوهش اندیشه هیدگر در باب حقیقت یا همان معناست. هیدگر بر این اعتقاد است که سرچشمه حقیقتِ چیزها با توضیح به وسیله کلمات ممکن نیست. خود چیز است که کشف و پدیداری حقیقت است. نیروی هنر بر بستر شاعرانگی به پدیداری حقیقت چیزها کمک می کند تا معنایی پدید آید که برگرفته از جهان دیگری‌ست که با کلمات به بیان درنمی آید؛ چراکه به صورتی پراکنده در ناخودآگاه اثر نهان است و به هنگام اتصال به فضای اثر، دریافت می‌شود که چیزی جز ارتباط با فضای اثر نیست. و اما مسئله این مقاله این است: حقیقت یا معنایی که به کلام درنمی آیند، چگونه در شعر سهراب سپهری و معماری تادائو آندو زبان می گشاید؟ و مفروضه را در قالب پاسخ می توان چنین در نظر آورد که زبان شاعرانه بستر کار دو هنرمند، فراتر از کلمات، زبان می گشاید تا معنایی بیافریند که چیزی جز ارتباط با فضای اثر نیست.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


منابع
آشوری داریوش. شعر و اندیشه. تهران: مرکز، ۱۳۹0.
احمدی، بابک. حقیقت و زیبایی. تهران: مرکز، 1375.
آندو، تادائو. شعر فضا. ترجمه و تالیف محمدرضا شیرازی. تهران: کتاب فکر نو، 1398
پاشایی، عین الله. ذِن چیست. تهران: نیلوفر، 1361
حقوقی، محمد. شعر زمان ما 3(سهراب سپهری). تهران: انتشارات نگاه، 1375
سپهری، سهراب. مجموعه شعر هشت کتاب. اصفهان: گفتمان اندیشه معاصر، 1389
سپهری، سهراب. هشت کتاب. تهران: طهوری، 1376
شاملو، احمد/ پاشایی، عین الله. هایکُو، شعر ژاپنی از آغاز تا امروز. تهران: چشمه، 1384
صلاحی، داود. ذات حقیقت در اندیشه مارتین هایدگر، نامه فلسفی ج2، ش 2. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1385
فورویاما، ماسائو. تادائو آندو. ترجمه آبتین گلکار. تهران: موسسه فرهنگی هنری معماری قرن، 1390
هیدگر، مارتین. سرآغاز کار هنری. ترجمة پرویز ضیا شهابی. تهران: هرمس، 1385
منابع اینترنتی
http://sohrab-sepehri.com
https://archline.ir/tadao-ando