بیگاه شدن شعر و داغ هملت: مخالف‌خوانی هارولد بلوم و تی. اس. الیوت

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسنده
سید مهدی موسوی
دانشگاه سمنان
چکیده
این جستار می‌کوشد با بررسی و مقایسۀ نظریۀ اضطراب تأثیر هارولد بلوم و مفهوم سنّت در نگاه تی. اس. الیوت، و با تمرکز بر خوانش این دو از نمایشنامۀ هملت، تصویری تطبیقی از رویکرد این دو منتقد به چگونگی آفرینش ادبی به دست دهد. صحنۀ آفرینش ادبی در نگاه بلوم ستیزه‌جویی حماسی است میان شعرا، پر از خشم و هیاهو، و در عین حال بزنگاه بدخوانی خلاقانه. بیگاه شدن شعر در واقع وضعیت شاعر مدرن است که گریزی از سنّت ادبی متقدمین ندارد. به رغم نوآوری‌های نظری بلوم، ایدۀ اصلی او همانندی‌های زیادی با توصیف الیوت از سنّت و قریحۀ فردی دارد. در نگاه هر دو، آفرینش ادبی محصول دیالکتیک حضور و غیاب است، با این تفاوت که بلوم وجه ستیزه‌جویانه و اضطراب‌آور روابط بین شعرا را برجسته می‌کند. بیش از هر متن دیگر، خوانش بلوم و الیوت از هملت نمایانگر مخالف‌خوانی‌شان است. شاید بتوان گفت که بلوم هم اضطراب تأثیر از الیوت داشته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

الیس، استیو. معمای الیوت: شرح و نقد جامع آثار. ترجمۀ جواد دانش‌آرا. انتشارات نیلوفر، 1393.
الیوت، تی. اس. سرزمین بی‌حاصل. ترجمۀ جواد علافچی. انتشارات نیلوفر، 1383.
----------. «سنّت و ذوق فردی». ترجمۀ سعید سعیدپور. گوهران (6)، 1383، صص. 113-111.
----------. هرزآباد. ترجمۀ علی بهروزی. نشر فنجان، 1395.
----------. «هملت و معضلاتش». مونالیزای ادبیات: مقالاتی درباره‌ی هملت. گردآوری و ترجمه: مهدی امیرخانلو. انتشارات نیلوفر، 1392، صص. 59-51.
بلوم، هارولد. «شکستن فرم». ترجمۀ امیراحمد آریان. زیباشناخت (16)، 1386، صص. 272-259.
شکسپیر، ویلیام. غزلواره‌ها. ترجمه و تفسیر امید طبیب‌زاده. انتشارات نیلوفر، 1396.
----------. لیرشاه. ترجمۀ جواد پیمان. انتشارات علمی و فرهنگی، 1379.
----------. سوگنمایش هملت شاهپور دانمارک. ترجمۀ میرشمس الدین ادیب‌ سلطانی. انتشارات نگاه، 1385.
میلتون، جان. بهشت گمشده. جلد دوم. ترجمۀ فریده مهدوی دامغانی. نشر تیر، 1381.
ولک، رنه. تاریخ نقد جدید. ترجمۀ سعید ارباب شیرانی. جلد سوم. انتشارات نیلوفر، 1375.
----------. تاریخ نقد جدید. ترجمۀ سعید ارباب شیرانی. جلد چهارم، بخش دوم. انتشارات نیلوفر، 1379.
Altevers, Nannette. “The Revisionary Company: Harold Bloom’s ‘Last Romanticism’”. New Literary
History 23:2 (1992), 361-382.
Blake, William. The Complete Poetry and Prose of William Blake. Edited by David V. Erdman. Anchor,
1988.
Bloom, Harold. A Map of Misreading. Oxford UP, 1975.
----------. How to Read and Why. Simon & Schuster, 2001.
----------. Kabbalah and Criticism. Seabury, 1975.
----------. Shakespeare: The Invention of the Human. Riverhead Books, 1998.
----------. The Anatomy of Influence: Literature as a Way of Life. Yale UP, 2011.
----------. The Anxiety of Influence. Oxford UP, 1973.
----------. The Visionary Company: A Reading of English Romantic Poetry. Cornell UP, 1971.
----------. Wallace Stevens: The Poems of Our Climate. Cornell UP, 1977.
Eliot, T. S. The Use of Poetry and the Use of Criticism. Faber & Faber, 1932.
Emerson, Ralph Waldo. The Complete Essays and Other Writings. Edited by Brooks Atkinson. The
Modern Library, 1950.
Jonas, Hans. The Gnostic Religion. Beacon, 1963.
Mikics, David. A New Handbook of Literary Terms. Yale UP, 2007.
Nietzsche, Friedrich. The Gay Science. Trans. Walter Kaufmann. Vintage Books, 1974.
Whitman, Walt. “Song of Myself”. The Oxford Book of American Poetry. Edited by David Lehman and
John Brehm. Oxford UP, 2006, pp. 84-131.