1
دانش آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عربی دانشگاه بین المللی امام خمینی
2
استادیار گروه زبان و ادبیات عربیدانشگاه بین المللی امام خمینی
چکیده
تعریف شعر و بیان ویژگیهای آن در دورههای مختلف تاریخ ادبیات عربی و فارسی مورد توجه شاعران و ناقدان بوده است. در دوران معاصر و به ویژه پس از پیدایش شعر نو، چه در جهان عرب و چه در ایران، تعریف شعر جای خود را به مفهوم شعر داد و رفته رفته مفهوم و چیستی آن با چالشهای بیشتری مواجه شد زیرا با مقولههایی چون: نوآوری، سنت و تعهد گره خورد و در این راستا شاعران و پژوهشگران بسیاری بدان پرداختند. ادونیس شاعر و اندیشمند برجسته عرب و داریوش آشوری زبان شناس و اندیشمند ایرانی هر یک دارای اندیشه های والایی در این زمینه هستند. پژوهش حاضر بر آن است تا مفهوم شعر را از دیدگاه این دو نظریهپرداز تبیین نماید و در این راه بر دو کتاب «زمن الشعر» اثر ادونیس و «شعر و اندیشه» از داریوش آشوری تکیه دارد. یافته های جستار حاضر نشان میدهد که مفهوم شعر در دیدگاه آن دو ضمن شباهت بسیار، ارتباطی تنگاتنگ با فلسفه دارد. رویکرد فلسفی باعث شده تا ادونیس و آشوری به معناگرایی و درونگرایی در این زمینه روی آورند به گونهای که گرایش به معنا و زیبایی را در مقابل جنبههای رئالیستی محض تقویت نمایند و در این راه هر دو بر وجود اندیشه در شعر به عنوان عامل غنا و شعریت آن تأکید نمودهاند.
ـ.-------.(1393) "عرفان و رندی در شعر حافظ"(چاپ دوازدهم)،تهران:نشر مرکز.
ـ.-------.(1376) "ما و مدرنیت"(چاپ اول)، تهران:مؤسسه فرهنگی صراط.
ـ.-------.(1369) "نیما و نوآوری هایش"،ایران نامه،شماره33،(صص45-56).
ـ.آرین پور،یحیی.(1354) "از صبا تا نیما (تاریخ 150 سال ادب فارسی)"، تهران:انتشارات زوار.
ـ.ادونیس،علی احمد سعید (1996م).الأعمال الشعریه: هذا هو اسمی و قصائد أخری، المجلد الثانی، دار المدی للثاقفه و النشر
-------.(1377) "ترانه های مهیار دمشقی"،ترجمه:کاظم برگ نیسی،تهران:نشر کارنامه.
------.(1979) "مقدمه للشعر العربی"(الطبعه الثالثه)،بیروت دار العوده.
------- (1980) "فاتحه لنهایات القرن:بیانات من اجل ثقافه عربیه جدیده"،بیروت: دار العوده.
-------.(1985) "سیاسه الشعر،دراسات فی الشعریه العربیه المعاصره"(الطبعه الأولی)، بیروت:دارالآداب.
-------.(1986) "زمن الشعر"(الطبع الخامس)،بیروت:دارالفکر
ـ ترکاشوند،فرشید (1394). «معنا در شعر عربی: از توصیف تا تولید». پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت.سال 4.شماره1. صص 83 الی 102.(بی تا) "الصوفیه و السوریالیه"(الطبعه الثالثه)،بیروت: دار الساقی.
ـ.ضاهر،عادل.(2000) "الشعر والوجود (دراسه فلسفیه فی شعر ادونیس)"(الطبعه الأولی)، دمشق:دار المدی.
ـ.عرب،عباس.(1383) "ادونیس در عرصه شعر و نقد معاصر عرب"، مشهد:دانشگاه فردوسی
ـ علاق ، فاتح ، ( 1388 ) ، مفهوم شعر از دیدگاه شاعران پیشگاه عرب ، ترجمه : سید حسین سیدی ، مشهد : انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد ، چاپ اول.
ـ.الملائکه،نازک.(1967)"قضایا الشعر المعاصر"(چاپ سوم)،بغداد:مکتبه النهضه.
قریبیان,نسرین و ترکاشوند,فرشید . (1399). مفهوم شعر در دیدگاه ادونیس و داریوش آشوری با تکیه بر دو کتاب «زمن الشعر» و «شعر و اندیشه». پژوهش های ادبیات تطبیقی, 8(3), 19-38.
MLA
قریبیان,نسرین , و ترکاشوند,فرشید . "مفهوم شعر در دیدگاه ادونیس و داریوش آشوری با تکیه بر دو کتاب «زمن الشعر» و «شعر و اندیشه»", پژوهش های ادبیات تطبیقی, 8, 3, 1399, 19-38.
HARVARD
قریبیان,نسرین,ترکاشوند,فرشید. (1399). 'مفهوم شعر در دیدگاه ادونیس و داریوش آشوری با تکیه بر دو کتاب «زمن الشعر» و «شعر و اندیشه»', پژوهش های ادبیات تطبیقی, 8(3), pp. 19-38.
CHICAGO
نسرین قریبیان و فرشید ترکاشوند, "مفهوم شعر در دیدگاه ادونیس و داریوش آشوری با تکیه بر دو کتاب «زمن الشعر» و «شعر و اندیشه»," پژوهش های ادبیات تطبیقی, 8 3 (1399): 19-38,
VANCOUVER
قریبیان,نسرین,ترکاشوند,فرشید. مفهوم شعر در دیدگاه ادونیس و داریوش آشوری با تکیه بر دو کتاب «زمن الشعر» و «شعر و اندیشه». پژوهش های ادبیات تطبیقی, 1399; 8(3): 19-38.