مفهوم شعر در دیدگاه ادونیس و داریوش آشوری با تکیه بر دو کتاب «زمن الشعر» و «شعر و اندیشه»

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان
1 دانش آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عربی دانشگاه بین المللی امام خمینی
2 استادیار گروه زبان و ادبیات عربیدانشگاه بین المللی امام خمینی
چکیده
تعریف شعر و بیان ویژگی­های آن در دوره­های مختلف تاریخ ادبیات عربی و فارسی مورد توجه شاعران و ناقدان بوده است. در دوران معاصر و به­ ویژه پس از پیدایش شعر نو، چه در جهان عرب و چه در ایران، تعریف شعر جای خود را به مفهوم شعر داد و رفته رفته مفهوم و چیستی آن با چالش­های بیشتری مواجه شد زیرا با مقوله­هایی چون: نوآوری، سنت و تعهد گره خورد و در این راستا شاعران و پژوهشگران بسیاری بدان پرداختند. ادونیس شاعر و اندیشمند برجسته عرب و داریوش آشوری زبان شناس و اندیشمند ایرانی هر یک دارای اندیشه های والایی در این زمینه هستند. پژوهش حاضر بر آن است تا مفهوم شعر را از دیدگاه این دو نظریه­پرداز تبیین نماید و در این راه بر دو کتاب «زمن الشعر» اثر ادونیس و «شعر و اندیشه» از داریوش آشوری تکیه دارد. یافته های جستار حاضر نشان می­دهد که مفهوم شعر در دیدگاه آن دو ضمن شباهت بسیار، ارتباطی تنگاتنگ با فلسفه دارد. رویکرد فلسفی باعث شده تا ادونیس و آشوری به معناگرایی و درونگرایی در این زمینه روی آورند به گونه­ای که گرایش به معنا و زیبایی را در مقابل جنبه­های رئالیستی محض تقویت نمایند و در این راه هر دو بر وجود اندیشه در شعر به عنوان عامل غنا و شعریت آن تأکید نموده­اند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


ـ.آشوری،داریوش.(1373) "شعر و اندیشه"(چاپ اول)، تهران:نشر مرکز.

ـ.-------.(1376) "درباره تعریف شعر"،کلک،شماره89و93،(صص74-81).

ـ.-------.(1393) "عرفان و رندی در شعر حافظ"(چاپ دوازدهم)،تهران:نشر مرکز.
ـ.-------.(1376) "ما و مدرنیت"(چاپ اول)، تهران:مؤسسه فرهنگی صراط.

ـ.-------.(1369) "نیما و نوآوری هایش"،ایران نامه،شماره33،(صص45-56).

ـ.آرین پور،یحیی.(1354) "از صبا تا نیما (تاریخ 150 سال ادب فارسی)"، تهران:انتشارات زوار.
ـ.ادونیس،علی احمد سعید (1996م).الأعمال الشعریه: هذا هو اسمی و قصائد أخری، المجلد الثانی، دار المدی للثاقفه و النشر
-------.(1377) "ترانه های مهیار دمشقی"،ترجمه:کاظم برگ نیسی،تهران:نشر کارنامه.

------.(1979) "مقدمه للشعر العربی"(الطبعه الثالثه)،بیروت دار العوده.
------- (1980) "فاتحه لنهایات القرن:بیانات من اجل ثقافه عربیه جدیده"،بیروت: دار العوده.
-------.(1985) "سیاسه الشعر،دراسات فی الشعریه العربیه المعاصره"(الطبعه الأولی)، بیروت:دارالآداب.
-------.(1986) "زمن الشعر"(الطبع الخامس)،بیروت:دارالفکر

ـ ترکاشوند،فرشید (1394). «معنا در شعر عربی: از توصیف تا تولید». پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت.سال 4.شماره1. صص 83 الی 102.(بی تا) "الصوفیه و السوریالیه"(الطبعه الثالثه)،بیروت: دار الساقی.
ـ.ضاهر،عادل.(2000) "الشعر والوجود (دراسه فلسفیه فی شعر ادونیس)"(الطبعه الأولی)، دمشق:دار المدی.
ـ.عرب،عباس.(1383) "ادونیس در عرصه شعر و نقد معاصر عرب"، مشهد:دانشگاه فردوسی

ـ. عزالدین،إسماعیل، ( 1992 ) ، الأسس الجمالیه فی النقد العربی ، بیروت : دارالفکر العربی .

ـ علاق ، فاتح ، ( 1388 ) ، مفهوم شعر از دیدگاه شاعران پیشگاه عرب ، ترجمه : سید حسین سیدی ، مشهد : انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد ، چاپ اول.
ـ.الملائکه،نازک.(1967)"قضایا الشعر المعاصر"(چاپ سوم)،بغداد:مکتبه النهضه.

ـ.موسی،منیف.(1984) "نظریه الشعر؛عند الشعراء النقاد فی الأدب العربی الحدیث" (الطبعه الأولی)، بیروت:دار الفکر اللبنانی.