بررسی تطبیقی مؤلّفه ها و جلوه هایی از بیم و امید اگزیستانسیالیستی در آثار مارک تواین و هوشنگ مرادی کرمانی

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان
محمود فیروزی مقدم 1
مهیار علوی مقدم 2
مریم جلالی 3
حسن دلبری 4
1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی،دانشگاه حکیم سبزواری/عضو هیات علمی زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تربت حیدریه
2 دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه حکیم سبزواری
3 استادیار زبان و ادبیات فارسی ،دانشگاه شهید بهشتی
4 استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه حکیم سبزواری
چکیده
در این پژوهش با هدفِ درک معنا و تحلیل متن ادبی، تلاش می­شود با تکیه بر نظریات اگزیستانسیالیستی، جلوه­های بیم و امید و برخی مؤلفه­های مرتبط با آن را در آثار هوشنگ مرادی کرمانی و مارک تواین به عنوان دو نویسنده مطرح ادبیّات کودکان، دریافت و به این پرسش­های اساسی پاسخ داد که عملگرایی شخصیت های داستانی در آثار این دو نویسنده، از منظر ادبیّات تطبیقی چه جلوه­هایی از بیم و امید را نشان می­دهد و چگونه می­توان آن­ها را با نظریه­های اگزیستانسیالیستی تحلیل و تبیین نمود؟ اگزیستانسیالیسم، اندیشه­ای فلسفی است که بر نقد ادبی تاثیر گذاشته و زمینه­ساز ظهور نظریه­های متعددی شده­است. ژان پل سارتر با نگارش کتاب ادبیّات چیست؟ منشوری برای ادبیّات متعهد می­نویسد و هایدگر، هرمنوتیک ِفلسفیِ مدرن را بنیان می­گذارد و نگاه سنتی را در آن بی­فروغ می­نماید و به این ترتیب بر اساس اندیشه دکارتیِ سارتر و ضد دکارتیِ هایدگر، دو نوع اگزیستانسیالیسم ادبی هایدگری و سارتری شکل می­گیرد. این تحقیق با رویکردی تطبیقی، درون مایه­های بیم و امیدِ اگزیستانسیالیستی را واکاوی نموده است. یافته­های این تحقیق نشان می­دهد اگر چه محقّقان آثار هوشنگ مرادی کرمانی و مارک تواین را بیشتر از منظر مکتب رئالیسم مورد بررسی قرار داده­اند امّا می­توان بیم و امید مبتنی بر عملگرایی و نگرش اگزیستانسیالیستی را در این آثار یافت.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

1. احمدی، بابک(1384) ، سارتر که می نوشت، چاپ اوّل تهران: مرکز
2. _________(1382)، هایدگر و پرسش بنیادین، چاپ اوّل، تهران: مرکز.
3. تواین،مارک(1370) ماجراهای هاکلبری فین، ترجمه پورانفر، چاپ چهارم ،تهران : مهتاب.
4. توکلی، زهرا (1384) « بررسی آثارهوشنگ مرادی کرمانی» ،پایان نامه کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی ، به راهنمایی عبدالامیر چناری، تهران: دانشگاه شهید بهشتی .
5. حسن پورآلاشتی، حسین؛امن خانی،عیسی(1386)،«اگزیستانسیالیسم و نقد ادبی»، فصلنامه پژوهش های ادبی ، پاییز 86، سال 4، شماره، 17، صص 34-9
6. ری، جاناتان(1384)، هایدگر و هستی و زمان، ترجمه اکبر معصوم بیگی، چاپ اول، تهران: نشر آگه.
7. رهجو, مینا؛ فتانه درویش نژاد؛ نجمه احمدی طهرانی و محدثه عبدلی(۱۳۹۴)، «بررسی ارزش های اسلامی - ایرانی در آثار هوشنگ مرادی کرمانی»، اولین همایش ملّی ادبیات کودک و نوجوان، انار : دانشگاه آزاد اسلامی واحد انار.
8. سارتر، ژان پل (1377 ) ، طرح نظریه هیجان، ترجمه علی آذرنگ(جباری،)،تهران، آنزان.
9. سارتر، ژان پل(1391)، اگزیستانسیالیسم و اصالت بشر. ترجمه مصطفی رحیمی،تهران: نیلوفر.
10. سارتر، ژان پل(1354)، آنچه من هستم، ترجمه مصطفی رحیمی، چاپ اول، تهران: آگاه.
11. سیدان ، مریم(1393) ، «خوانش روان شناختی داستان "اسماعیل شجاع" هوشنگ مرادی کرمانی»، دوفصلنامه زبان و ادبیات فارسی، پاییز و زمستان93، سال22 ،شماره77 ، صص 132-115
12. شریعتی، علی(1357ا)، اگزیستانسیالیسم، علم و اسکولاستیک جدید، قم: عمار.
13. عبدالهی ، محمد علی(1382)، «تقدم وجود بر ماهیت از دیدگاه سارتر و هایدگر»، مجله نامه حکمت، پاییز و زمستان ،82 شماره 2 ، صص 213-191.
14. علوی تبار، هدایت(1381)، سارتر، دین و اومانیسم، رساله دکتری، به راهنمایی نصرالله پورجوادی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی،تهران: دانشگاه تهران.
15. فیضی، کریم(1396) ، هوشنگ دوم ، چاپ چهارم،تهران: معین.
16. کوششی، پریش(1385)، درباره اگزیستانسیالیسم سارتر، روزنامه همشهری، تاریخ 19 / 01 / 1385 ش 3954.
17. کرکگارد، سورن (1380) ترس و لرز، ترجمه عبدالکریم رشیدیان، تهران: نی.
18. ماتیوز، اریک (1378) فلسفه فرانسه در قرن بیستم، ترجمه محسن حکیمی. تهران: ققنوس.
19. مرادی کرمانی، هوشنگ (1390) تنور و داستان های دیگر، چاپ سیزدهم، تهران: معین.
20. ___________(1389) ، شما که غریبه نیستید، چاپ هفتم ،تهران: معین .
21. ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌__________ (1369). بچه های قالیبافخانه، چاپ سوم، تهران، کتاب سحاب
22. مهرین، مهرداد(1343)، مکتب فلسفی اگزیستانسیالیسم، تهران: آسیا.
23. ون‌اسپنکرن، کاترین(1994)، درآمدی بر ادبیات امریکا، وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا(پنجمین کتاب از مجموعه آوا)
24. Heidegger, Martin (1996), Basic Writings, by Divid forrell, Routledge.
25. Hodge, Joanna (1995), Heidegger and Ethics, Routledge.
26.Macquarrie, John (1985), Existentialism, penguin Books.
27. Rockmore, Tom (1995), Heidegger and French Philosophy, by Routledge.
28. Sartre, Jean Paul (1967), Essays in Existentialism, citadel press.
29. ____________ (1973), Existentialism & humanism, EVRE METHVEN LTD. London.
30. Kathryn Vanspanckeren (1994), Outline American Literature, by the United States Department of State
31.Bouckaert-Ghesquière, R. (1992) 'Cinderella and Her Sisters', Poetics Today 13, 1, 85-95.
32. Gumbrecht, H.U. (1995) The Future of Literary Studies?’ in H.Birus (ed.)Germanistik und Komparatistik, Symposium 1993, Stuttgart, Weimar: Metzler, 399–416.