سرچشمه‌های ایرانی قصه‌های هانس کریستین آندرسن در افسانه‌های عامیانه

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسنده
حسن ذوالفقاری
هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس
چکیده
هانس کریستن آندرسن (1805-1875) شاعر، قصه­پرداز و نمایش‌نویس مشهور دانمارکی پدیدآورنده‌ 160 داستان و افسانه‌، ۸۰۰ قطعه شعر و ۶ رمان است. یک ویژگی نوشته‌های آندرسن توجه او به ادبیات عامه، شفاهی و زبان گفتار است. او بیش از همه از افسانه‌های عامیانه تأثیر می‌گیرد. وی برای نوشتن این افسانه‌ها، بیشتر از افسانه‌های هزارویک‌شب و نیز افسانه‌های دیگر ملل جهان الهام گرفته است. در این مقاله ابتدا درباره اندرسن و انواع قصه­های وی و تاثیر پذیری­اش از شرق و ویژگی­ها و سرمنشأ قصه ­های آندرسن و پیشینه موضوع سخن می­گوییم، سپس تنها به چهار مورد از سرچشمه ­های ایرانی قصه­ های اندرسن و تطبیق آنها با داستان­های ایرانی اشاره و داستانها مقایسه و تطبیق داده می­شود. این چهار داستان عبارت‌اند از:1. مندیل خیال و مقایسه با لباس تازه‌ امپراتور؛ 2.جبرئیل جولا و مقایسه با صندوق پرنده؛3. قاضی و جوحی و مقایسه با کلاوس بزرگ و کلاوس کوچک؛4. خاله سوسکه و مقایسه با تامبلینا. ضمن روایت شناسی این چهار داستان، از ابعاد مختلف به تطبیق روایات پرداخته می­شود. درنهایت درمی­یابیم به دلایل مختلف ازجمله آشنایی آندرسن با هزارویکشب از طریق ترجمه آن به نام الف نهار و علاقه به ادبیات مشرق زمین با افسانه­ های ایرانی به‌خوبی آشنا بوده و از آنها بهره گرفته و در جهت اهداف مذهبی و تربیتی خویش از تمام با بخشی از داستان سود جسته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

Andersen, Hans Christian, Bird Fund, Translated by Khosrow Khaliqi, Tehran: Amir Kabir, Golden Books, First Edition: 1343
Baha'i, Sheikh Mohammad ibn Hussein Factari, General, by Mahdi Tohidiyropour, Tehran: Mahmoudi Bookstore, Tehran, 1336.
Gibreel Jolla, according to the order of the Brotherhood of the Book, [illustrator] Mohsen Tajbakhsh. Tehran: Mashhad Haj Abdul Rahim, 1346 AD = [1306]
Hablehroudi, Mohammad Ali, Jamealamt, Correction of Hasan Zolfaghari, Tehran: Moin, 2010
Zolfaghari, Hassan, "Textology of the Spring of Knowledge", Quarterly Journal of Persian Literature Textbook, Volume 5, Summer 2013, pp. 67-86.
Samyzadeh, Safiyeh (Ravi), Shaabbas and Shahl Maghasim Stories, Hamedan, 14/6/1351, Submitted by Safdar Mohammadi, Archives of Culture People's Documents, Center for Sound Research.
Children's Book Council, Children's and Youth Dictionary, Tehran: 2014
Sobhi Mahtadi, Sobhi Stories, Fazlullah, Morning Stories, Tehran: Moin, 2008.
Tasooi Tabrizi, Abdol-Latif, Hahyoodosteg, Tehran: Jamie, 2000
Abbasi, Khakqdad, Asmar Sea, translation of Mostafa by Tarachand and Amir Hossein Abedi, Pakistan: The Persian Research Center, 1375
Abdibi Shirazi, Seftekhter, with Introduction and Correction Abolfazl Hashem Omuli Rahimov, Moscow: Knowledge, 1974.
Conway, Anitaullah, Bahar Danesh, Correcting Hassan Zolfaghari, Tehran: Roshdarvaran publication, 2013
Marzalf, Ulrich, Classification of Persian Songs, Translation by Kikavos Jahandari, Tehran: Soroush, 1992
Mahjob, Mohammad Jafar, Iran's Popular Literature (Proceedings of the Legends and Customs of Iranians), by Hassan Zolfaghari, Tehran: Cheshmeh, 2004
Mohammadi, Mohammad Hadi and Zohreh Ghaynei, History of Children's Literature in Iran, Research Institute for the History of Children's Literature and Tehran: Kisha, 5th edition: 2005
Teacher Khorasgani, Mullah Abdullah, Mo and Mish, Stone, 1311
Mullazadeh, Mohammadani, Encyclopedia of the Islamic World, under the supervision of Hadad Adel, Tehran: Islamic Encyclopedia Foundation, 1995
Manir Lahouri, Arezoo, Seraj Mounir, Correction of Akram Shah, Pakistan: Persian and Persian Research Center of Iran, 1356.
Mowlavi, Jalaluddin, Masnavi Spiritual, to correct Reynold Nicholson, Tehran: Molly, 1369
Unidentified, have shown that ..., to try and correct Abolfazl Ghazi, Tehran: National Iranian University Press, 1357
Vakilian, Ahmad, Iranian motels and legends, Tehran: Soroush, 1999