اشتراکات زیباشناسی و مضمو نپردازی زلف معشوق در شعر فارسی و عرب

اشتراکات زیباشناسی و مضمون پردازی زلف معشوق در شعر فارسی و عربی

چکیده

فرهنگهای ایرانی وعربی با داشتن خواستگاه‌های مشترک در بسیاری از زمینه‌های ادبی از جمله توصیف معشوق دارای مشابهت‌های فراوانی است؛ تا آنجا که در برخورد با عشق و زیبایی‌های معشوق نیز هم که به نظر می‌رسد امری شخصی و فردی است؛ مساله تأثیر و تأثر میان دو فرهنگ ایرانی و عربی، به میان کشیده می‌شود. این تأثیر پذیری با مقایسه میان آثار منظوم فارسی و عربی وبویژه جنگهایی نظیر نزهه المجالس فارسی تالیف جمال الدین خلیل شروانی در قرن هفتم و االمحب و المحبوب المشموم و المشروب عربی اثر سری الرفاء نگاشته در قرن چهارم بیشتر آشکار می شود.

مؤلفان این مقال کوشیدهاند همه اعضا و قوایم معشوق را در دو شعر فارسی و عربی با یکدیگر بکاوند و بسنجند؛ پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و با بهره‌گیری از مطالعات تطبیقی به بررسی مضامین مشترک در زیبایی‌شناسی و صور خیال زلف معشوق در شعر فارسی و عربی پرداخته است.

آشکار است درین سنجش، دست‌آورد نهایی ما تنها مقایسه نفس آثار و دقایق مربوط به هر بیت نیست؛ بلکه دست‌یابی به کیفیت تجلی و انعکاس جلوه یکی از قوایم معشوق در دو شعر فارسی و عربی مورد انتظار است. درواقع کوشیده‌ایم تا پژوهش حاضر متضمن آن باشد که نویسنده و شاعر ایرانی چگونه با مضامین و آثار عربی مقابله و مضامین و صور خیال مربوط به زلف را به چه شکلی تلقی، گزینش، تصرف و تصور کرده است.

واژگان کلیدی:جمال، زلف، معشوق، مقایسه تطبیقی فارسی و عرب.