شگرد باورپذیری در حکایات عطار در مقایسه با داستانهای مارکز

نویسنده
پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی
چکیده
شگردباورپذیری اولین شرط روایت در ادبیات داستانی است. رئالیسم جادویی از آنجا که شیوه‌ای روایی برای نقل حوادث جادویی، خارقِ عادت، فراواقعی، غلوآمیز و شگفت است، طبیعی است که برترین شگردِ آن، باورپذیری یا منطق روایت باشد. تذکره‌نگاران صوفی، به‌ویژه عطار، برای باورپذیر جلوه دادن کرامات و خوارق عاداتِ منقول از مشایخ خویش تلاشهایی کرده‌اند. در این نوشتار، نخست وجوه مختلف به‌کارگیری این شگرد در متون تذکره‌ای تصوف، به‌خصوص حکایات برترین حکایتپرداز تصوف یعنی عطار نیشابوری در تذکرةالاولیا، بررسی می‌شود. عطار شیوه‏های خاصی برای باورپذیریِ حکایات داشت که استخراج و برشمردن برخی از آن‌ها از دستاوردهای این پژوهش است. در مرحله دوم، مقایسه روش‏های مختلف عطار و مارکز، برترین نویسنده رئالیسم جادویی، در به‌کار بستن شگرد باورپذیری انجام شده است که به نویسنده و پژوهشگر برای بومی‌سازی این شگرد در ادبیات داستانی بسیار کمک می‌کند.

کلیدواژه‌ها