دانشیار گروه زبان روسی، دانشکده ادبیات، دانشگاه الزهرا(س). تهران. ایران ، z.sadeghi@alzahra.ac.ir
چکیده: (1848 مشاهده)
پژوهش حاضر به بررسی تصویر پری؛ به عنوان یک اسطورۀ ایرانی در منظومۀ دیو و پری اثر آندری پادولینسکی (1886-1806) و حرکت هنری آن میپردازد. توجه به این کهنالگو با ماهیت جهانی این اسطوره توضیح داده میشود که طیف گستردهای از معانی فرهنگی را آشکار میکند و حامل معنایی جهانی است. این امر به وجود تصویر پری در آثار ادبی روسی در زمانهای مختلف بازمیگردد. پری در منظومۀ دیو و پریِ پادولینسکی؛ موجود بالدار زیبایی است که در بهشت زندگی میکند. آنگاه که به زمین فرود میآید در فراق وطن متروک سوگوار است و حامل ایدۀ توبۀ واقعی به عنوان نجات و بازگشت به بهشت است. تصویر دیو در تقابل با تصویر پری شکل میگیرد. خاستگاه شکلگیری تصویر پری در ادبیات روسیه به ترجمۀ شاعرانۀ داستان شرقی لاله رخ توماس مور شاعر ایرلندی بازمیگردد که توسط واسیلی ژوکوفسکی انجام شد. با وجود این واقعیت که ترجمۀ ژوکوفسکی ترجمهای آزاد بود، اما بنمایۀ «پری رانده شده از بهشت» را به ادبیات روسی معرفی کرد. شعر عاشقانۀ ژوکوفسکی، گرایشی ماندگار را نسبت به این اسطورۀ ایرانی ایجاد کرد و به تحولات موضوعی آن انگیزه بخشید و تفسیرهای مختلفی از سیمای پری در آثار شاعران روسی قرن 19 و20 همچون پادولینسکی، پوشکین، لرمانتف، گومیلیف، یسنین ارائه ش د. در نهایت نتیجهگیری میشود که سیمای «پری» در شعر پادولینسکی، عاری از دریافتی اگزوتیک (شگفت باور) از «دیگری» است و این اسطوره در حرکت هنری خود، از مسیری که بدرستی روشن نیست، از ایران به صورت غیرمستقیم به همسایۀ شمالی خود روسیه رسیده است
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
ادبیات تطبیقی و مطالعات فرهنگی دریافت: 1402/6/31 | پذیرش: 1402/9/21 | انتشار: 1402/4/10