1- استاد گروه ادبیات تطبیقی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
2- استادیار گروه زبان و ادبیات انگلیسی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
چکیده: (10750 مشاهده)
بیتردید ترجمه میتواند موجب ابداع و نوآوری ادبی شود. معمولاً دورههای مهمِ نوآوری ادبی اغلب از پی دورههای فعالیت فشرده ترجمه میآیند. با اینکه اندیشههای نو، انواع ادبی جدید و ساختارهای تازه از طریق ترجمه ایجاد میشوند، ولی متأسفانه، تا همین اواخر، تطبیقیگران چندان به آن اهمیتی نمیدادند. رباعیّات عمر خیّامِ فیتزجرالد در مسیر پذیرش به اشعار بدبینانهای تبدیل شدند و نسلی را مخاطب قرار دادند که با شک، بدبینی، تقدیرگرایی و اغتنام فرصت در نیمۀ دوم قرن نوزده دست به گریبان بودند. بنابراین، این ترجمه هم بهعنوان اثری از ادبیات مشرقزمین و هم بهصورت گفتمانی موافق با فضای ادبی این دوره مورد استقبال قرار گرفت. تأثیر این اشعار چنان بود که از یکسو الگویی برای نسل جدیدی از شاعران محسوب میشد که سعی داشتند شک، بدبینی، تقدیرگرایی را به دستمایهای مناسب برای شعر پیشامدرن تبدیل کنند. از دیگرسو، این ترجمه معیاری برای مترجمان آینده بود؛ زیرا ظرفیتهای شعر فارسی را به خوانندگان انگلیسیزبان عرضه میکرد. جستار حاضر درصدد است تا نشان دهد که این ترجمه در چگونگی شکلگیری شعر پیشامدرن انگلیسی، از حیث فرم و محتوا، بهویژه شعر هاوسمن، نقش داشته است. جوان شراپشایری هاوسمن با رباعیّات فیتزجرالد اشتراکات انکارناپذیری، مانند بیثباتی و ناپایداری جهان، فرصتجویی و عشرتطلبی، بدبینی و نومیدی دارد.
دریافت: 1392/10/29 | پذیرش: 1394/8/27 | انتشار: 1395/3/1