دوره 3، شماره 2 - ( 1394 )                   جلد 3 شماره 2 صفحات 262-237 | برگشت به فهرست نسخه ها

‎ 20.1001.1.23452366.1394.3.2.7.9

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Houshangi M, Ghobadi H A, Fouladvand H. A Comparative Look at the Concept of Music and Sama in the View of Rumi and Nietzsche”. CLRJ 2015; 3 (2) :237-262
URL: http://clrj.modares.ac.ir/article-12-6250-fa.html
هوشنگی مجید، قبادی حسینعلی، فولادوند حامد. نگاهی تطبیقی به مفهوم موسیقی در نگرش مولوی و نیچه. پژوهش های ادبیات تطبیقی. 1394; 3 (2) :237-262

URL: http://clrj.modares.ac.ir/article-12-6250-fa.html

نگاهی تطبیقی به مفهوم موسیقی در نگرش مولوی و نیچه
مجید هوشنگی1 ، حسینعلی قبادی 2، حامد فولادوند3
1- دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
2- استاد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
3- استاد زبان و ادبیات فارسی، تهران، ایران
چکیده:   (7661 مشاهده)
یکی از مهم‌ترین عناصر مورد بحث در تاریخ تصوّف و عرفان اسلامی، موسیقی و سماع است که از بدو شکل‌گیری این نهضت تا دوران شکوفایی و در‌نهایت، ساختار کنونی آن، موضوع موسیقی، سماع و رابطه آن با سلوک معنوی بوده است که مورد تحلیل و بررسی و نقد واقع شده و به‌صورت گسترده‌ای در ترازوی امر و نهی، تأیید و تکذیب و نیز انفعال قرار گرفته است. در این میان، مولوی با رویکردی نزدیک به اصحاب سکر و با خوانشی مؤیّدانه و تبلیغی، از این موضوع به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ارکان سلوک و سیر الی‌الله یاد می‌کند. در فرهنگ اروپای قرن نوزدهم، نیچه با قرائتی خاص از مفهوم تعالی و حرکت تکامل انسانی، به‌عنوان فیلسوفی شرق‌زده، در تلاش برای نجات انسان از غربت و بحران بی‌خدایی برخاسته از ضعف کلیسا عنصر موسیقی را اصلی مهم در تکامل انسانی و نجات وی برمی‌شمرد که با نگرش مولوی در خویشاوندی و همسویی نزدیک قرار می‌گیرد. الگوواره‌‌های مشترک اندیشگانی این دو متفکر در مواردی مشتمل بر: الف. آشنایی، هم‌ذات‌پنداری و منشأ جوشش؛ ب. ارتباط آن با موسیقی ازلی و نوای کائنات؛ ج. ایجاد صفای دل و تزکیه نفس؛ د. ارتباط موسیقی و زبان؛ ﻫ. ارتباط آن با مفهوم شور و وجد و اندیشه «‌آری‌گویی»، این نتیجه را در‌بر‌دارد که خوانش این دو متفکر در منشأ، هستی، کارکرد و نتیجه برآمده از مفهوم موسیقی، عموماً همساز با یکدیگر به نظر می‌رسد و دارای همسانی و پیوند ماهوی است.
واژه‌های کلیدی: واژگان کلیدی: ادبیات تطبیقی، موسیقی، مولوی، نیچه
متن کامل [PDF 379 kb]   (3564 دریافت)    

دریافت: 1392/7/20 | پذیرش: 1393/4/2 | انتشار: 1394/7/1
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.