دوره 4، شماره 1 - ( 1395 )                   جلد 4 شماره 1 صفحات 123-147 | برگشت به فهرست نسخه ها

‎ 20.1001.1.23452366.1395.4.1.3.0

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Mohseni M, Abolhasani A, Taghavi Syahrvdklayy S. Foreign imagology in Shahname relying on stereotype processing (Foreign imagology in Shahname). CLRJ 2016; 4 (1) :147-123
URL: http://clrj.modares.ac.ir/article-12-4676-fa.html
محسنی مرتضی، ابوالحسنی علی، تقوی سیاه‌رودکلای صدیقه. تصویرشناسی «بیگانه» در شاهنامه با تکیه بر کلیشه‌پردازی. پژوهش های ادبیات تطبیقی. 1395; 4 (1) :147-123

URL: http://clrj.modares.ac.ir/article-12-4676-fa.html

تصویرشناسی «بیگانه» در شاهنامه با تکیه بر کلیشه‌پردازی
مرتضی محسنی 1، علی ابوالحسنی2 ، صدیقه تقوی سیاه‌رودکلای3
1- دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه مازندران، مازندران، ایران
2- استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور واحد آمل‌، آمل، ایران
3- کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور واحد آمل‌، آمل، ایران
چکیده:   (11139 مشاهده)
«تصویرشناسی» یک نظریه ادبی است که در حوزه ادبیات تطبیقی قرار دارد. ژان‌ماری کاره را باید نخستین تصویرگر در حوزه ادبیات تطبیقی دانست. بعد از او تصویرگرانی دیگر نظریه او را تکمیل کردند و مؤلفه­های تصویرشناسی را در شش مورد کلیشه، الگوی قالبی، پیش­داوری، تصویر، سمبل و افسانه معرفی کردند. در این مقاله تصویر بیگانگان در شاهنامة فردوسی از منظر کلیشه‌پردازی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. کلیشه (عقیده عمومی) مفهومی است که نخستین‌بار واتر لیپ‌من آمریکایی آن را برای بیان عقاید عمومی در میان یک قوم و یا فرهنگ به کار برد. با عنایت به این‌که شاهنامه اثری حماسی است و در دفاع از فرهنگ ملّی ایرانیان سروده شده است و همچنین در تعارض با فرهنگ بیگانگان است، به نظر می­رسد نظریه تصویرشناسی در درک بهتر چگونگی رفتار ایرانیان با بیگانگان کمک شایانی کند. دستاورد پژوهش، ناظر بر این است که بازتاب بیگانگان در شاهنامه به‌صورت کلیشه­پردازی شامل 13/58% از کل 43 مورد شخصیت بیگانه‌ای که در این پژوهش بررسی شده ‌است را شامل می­شود. بر این اساس شخصیت­های بیگانه در شاهنامه با توجه به مبحث کلیشه در تصویرشناسی به سه دسته قابل تقسیم است: الف. شخصیت­های بیگانه­ای که با پیوند زناشویی با ایران ارتباط برقرارمی‌کنند؛ ب. شخصیت­هایی که به قصد تحمیل قدرت و یا گرفتن باژ و ساو به ایران حمله می‌کنند؛ ج. استفاده از قدرت پهلوان ایرانی در کشور بیگانه که باز در این مرحله، بیشترین ارتباط از طریق برقراری پیوند زناشویی صورت می­گیرد. فردوسی دلیل و پیامد این ارتباطات را به‌صورتی ناخوشایند تصویر می­کند.
واژه‌های کلیدی: تصویرشناسی، شاهنامه، دیگری، بیگانه، کلیشه
متن کامل [PDF 253 kb]   (4722 دریافت)    

دریافت: 1392/11/8 | پذیرش: 1394/10/9 | انتشار: 1395/3/1
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.