استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی ، hajibaba@atu.ac.ir
چکیده: (6005 مشاهده)
کتاب هزار و یک شب از مهمترین کتابهای کهن در زمینهی قصه و افسانه است که از دیرباز مورد توجه بودهاست و ترجمههای گوناگونی از آن صورت گرفته است. در زبان فارسی دو ترجمه مهم از هزار و یک شب صورت گرفتهاست که نخستین ترجمه را عبداللطیف تسوجی انجام دادهاست و ترجمهی دیگر متعلق به ابراهیم اقلیدی است. با مقایسهی این دو ترجمه تفاوتهایی تفاوت در آغاز و خاتمهی کتاب، شیوههای داستانپردازی، مسائل اندیشگانی و اعتقادی و ترتیب و عنوان داستانها دیدهمیشود. مهمترین دلیل پدیدآمدن اختلاف میان دو ترجمه را میتوان به سبب نسخههای اساسی دانست که دو مترجم برای کار خویش برگزیدهاند. نسخهی اساس تسوجی در ترجمه ظاهراً نسخهی بولاق 1 بوده است، در حالی که نسخهی اساس اقلیدی، بولاق 2 و کلکته و بروسلاو بوده است؛ البته اقلیدی در تصحیح خود از ترجمهی فرانسوی و انگلیسی هزار و یک شب نیز استفاده کردهاست. نکتهی دیگری که موجب تمایز این دو ترجمه شدهاست، برخاسته از نوع نگاه مترجمان به متن حکایتهاست. تسوجی در ترجمهی خود در پی آن بودهاست که پیرنگ اصلی حکایت را بیاورد و توجه چندانی به فضاسازی نداشتهاست؛ در حالی که اقلیدی در ترجمهی خود، عنصر توصیف را به صورت جدی مورد توجه قرار دادهاست و همین امر موجب طولانیتر شدن متن حکایتها و ایجاد تفاوت میان دو ترجمه شدهاست.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
پژوهشهای تطبیقی دریافت: 1397/8/10 | پذیرش: 1398/11/5 | انتشار: 1399/3/5