دوره 4، شماره 4 - ( 1395 )                   جلد 4 شماره 4 صفحات 79-56 | برگشت به فهرست نسخه ها

‎ 20.1001.1.23452366.1395.4.4.8.1

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Zirak S, Bashokouh M. The function of “time” in realistic novels, based on analyzing two novels: “Neighbors” of Ammad Mahmood and “Midaq Alley” of Nagib Mahfouz. CLRJ 2016; 4 (4) :56-79
URL: http://clrj.modares.ac.ir/article-12-11518-fa.html
زیرک ساره، باشکوه معصومه. کارکردهای تعین‌بخش «زمان» در رمان رئالیستی براساس رمان‌ همسایه‌ها از احمد محمود و کوچه مدق از نجیب محفوظ. پژوهش های ادبیات تطبیقی. 1395; 4 (4) :56-79

URL: http://clrj.modares.ac.ir/article-12-11518-fa.html

کارکردهای تعین‌بخش «زمان» در رمان رئالیستی براساس رمان‌ همسایه‌ها از احمد محمود و کوچه مدق از نجیب محفوظ
ساره زیرک 1، معصومه باشکوه1
1- دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
چکیده:   (9083 مشاهده)
بنابه تعریف فرمالیستی، عناصر متن باید در خدمت «ادبیت» یعنی بیان غیرمستقیم و غیرهنجاری یا زیباشناختی زبان باشند؛ ازاین‌رو، زمان نیز باید به این شیوه، کارکرد زیباشناختی بیابد. به‌منظور تبیین این وجه از کارکرد زمان، در پژوهش حاضر دو رمان رئالیستی، یکی از نویسنده مصری نجیب محفوظ (کوچةمدق) و دیگری از نویسنده ایرانی احمد محمود (همسایه‌ها)، تحلیلِ روایی شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد وجوه روایی زمان در نظریه ژنت صرفاً نوعی دستور کاربرد زمان و وجوه روایی آن ‌است و نمی‌تواند وجه زیباشناختی و دلالت‌های ثانویه زمان را در راستای کارکرد ادبی آن توضیح دهد. در پژوهش حاضر، این کارکردها در چهار موردِ تعین‌بخش شناسایی شده است: «حادواقعی‌سازی» (بیش‌ازحد واقعی جلوه ‌دادن وقایع داستان)، «تعین‌بخشی به خوانش» (محدود کردن تفسیرهای ذهنی خواننده به مدلول‌های خاص)، «لنگرسازی» (ایجاد توهم تطبیق فضای داستان بر فضای واقعی و کنونی جامعه) و «تعین‌بخشی به کنش» (برانگیختن رفتارهای اجتماعی خاص در مخاطب). همچنین، بالاترین وجه زیباشناختی زمان در جاهایی نمود می‌یابد که زمان نه براساس نشانه‌های زمانی مستقیم (ذهنی)، بلکه برمبنای زمان غیرمستقیم (ابژکتیو) و با «تنیدگی زمان و مکان» بیان می‌شود که باعث آمیزش وجوه مختلف حسی- ادراکی و شکل‌گیری «عواطف همدلانه» می‌شود. در این وضعیت‌ها، چنانچه شتاب منفی در ابتدای روایت قرار گرفته باشد، تابع آن در قالب واکنش‌های هیجانی انفجاری نمود می‌یابد و برعکس؛ و این نشان می‌دهد ارزش معنایی در متن هرگز ازبین نمی‌رود؛ بلکه همواره از شکلی به شکل دیگر تغییر می‌یابد.
واژه‌های کلیدی: روایت، زمان، ادبیت، حادواقعی‌‌سازی، لنگرسازی، تعین‌بخشی به خوانش، تعین‌بخشی به کنش
متن کامل [PDF 748 kb]   (3374 دریافت)    

دریافت: 1396/3/28 | پذیرش: 1395/12/1 | انتشار: 1396/3/28
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.