1- دانشگاه تربیت مدرس ، marmareteyad@gmail.com
چکیده: (8158 مشاهده)
منظومههای عاشقانۀ کلاسیک از مهمترین و گستردهترین انواع شعر غنایی محسوب میشوند. البته تعداد زیاد و تأملبرانگیزی از این منظومهها از بین مردم برخاسته و در میان آنان منتشر شدهاند؛ به این منظومهها «عاشقانۀ عامیانه» گفته میشود. این مقاله به بررسی ساختار عشقی شش منظومۀ عاشقانۀ فارسی میپردازد که از مشهورترین و مهمترین منظومههای کلاسیک و عامیانه به شمار میروند. برای دستیابی به نتایج دقیق، در این پژوهش داستانها به شیوۀ ریختشناسی پراپ و با کمک جداول تجزیهوتحلیل شدهاند. سپس با مقایسۀ نتایج بهدستآمده، کنشهای مشترک و متفاوت در این داستانها دستهبندی شدهاند. نتیجه آنکه این داستانها بهعنوان نمایندۀ جمعی از داستانهای عاشقانۀ کلاسیک و عامیانه نشانهها و ساختار عشقی مشترکی دارند که آنها را به هم نزدیک میکند. منظومههای کلاسیک بررسیشده عبارتاند از: خسرو و شیرین، یوسف و زلیخا و ویس و رامین. منظومههای عامیانه نیز عزیز و نگار، حیدربیک و سمنبر، حسینا و دلارام هستند.