Comparative Literature Research
پژوهش های ادبیات تطبیقی
CLRJ
Literature & Humanities
http://clrj.modares.ac.ir
1
admin
2345-2366
2383-1235
1352
fa
jalali
1393
1
1
gregorian
2014
4
1
2
1
online
1
fulltext
fa
بررسی تطبیقی زیباییشناسی «ایهام» در بلاغت عربی و فارسی
Comparative Study of the Aesthetics of Amphibology in Persian and Arabic Rhetoric
ایهام یا توریه، در اصطلاح بلاغت نوعی چند معنایی است که یک لفظ، دست کم محتمل دو معنی باشد؛ یکی معنی نزدیک و دیگری دور یا غریب؛ یعنی گوینده، معنی دور را اراده کند اما شنونده گمان کند معنی نزدیک، مورد نظر است.
برای ایهام انواع گوناگونی را برشمرده اند ازجمله: <em>ایهام مجرد</em>؛ <em>مرشح؛ مبین</em>؛ <em>تناسب</em>؛ <em>تضاد</em>؛ <em>مرکب</em>؛ <em>توکید</em>؛ <em>توالد ضدین</em>؛ <em>ترجمه</em>؛<em> تبادر</em> و... که هریک جنبه ای خاص از زیبایی ادبی و پردازش معنا را در بر می گیرد.
اما آیا ایهام در توسعه و افزایش معنای سخن و تفسیر و تأویل کلام، نقش مؤثر و مهمی دارد و آیا می توان میان «ایهام» و «ابهام» رابطه ساختاری متصور شد؟ در این مقاله می کوشیم با توجه به اهمیت این مسئله، فرایند تولید ایهام و کارکردی که در حیطه معنی سازی دارد را مورد مطالعه قرار داده و ضمن بررسی ارتباط آن با هنر ابهام، تفاوت هایی که در گوناگونی آن از نگاه بلاغت فارسی و عربی وجود دارد را بررسی کنیم.
واژگان کلیدی: ایهام، توریه، ابهام، بلاغت فارسی و عربی.
<br clear="all" />
[1] - Equivoque
ایهام یا توریه[1]، در اصطلاح بلاغت نوعی چند معنایی است که یک لفظ، دست کم محتمل دو معنی باشد؛ یکی معنی نزدیک و دیگری دور یا غریب؛ یعنی گوینده، معنی دور را اراده کند اما شنونده گمان کند معنی نزدیک، مورد نظر است.
برای ایهام انواع گوناگونی را برشمرده اند ازجمله: <em>ایهام مجرد</em>؛ <em>مرشح؛ مبین</em>؛ <em>تناسب</em>؛ <em>تضاد</em>؛ <em>مرکب</em>؛ <em>توکید</em>؛ <em>توالد ضدین</em>؛ <em>ترجمه</em>؛<em> تبادر</em> و... که هریک جنبه ای خاص از زیبایی ادبی و پردازش معنا را در بر می گیرد.
اما آیا ایهام در توسعه و افزایش معنای سخن و تفسیر و تأویل کلام، نقش مؤثر و مهمی دارد و آیا می توان میان «ایهام» و «ابهام» رابطه ساختاری متصور شد؟ در این مقاله می کوشیم با توجه به اهمیت این مسئله، فرایند تولید ایهام و کارکردی که در حیطه معنی سازی دارد را مورد مطالعه قرار داده و ضمن بررسی ارتباط آن با هنر ابهام، تفاوت هایی که در گوناگونی آن از نگاه بلاغت فارسی و عربی وجود دارد را بررسی کنیم.
واژگان کلیدی: ایهام، توریه، ابهام، بلاغت فارسی و عربی.
Amphibology, also called as equivocating, Fantasy and visualization, is accounted as one of the most worthwhile arts as well as one of the most artistic literature ornaments. In amphibology, the eloquent with employing high artistic skills generates different meaning paths in his/her verbal communication and makes some meaning expansion. Amphibology is also defined as using a language with double away and close difference meaning, in which the announcer discusses the away meaning; however, the auditors identify the close denotation. There are different types of amphibology; for instance, solitary (abstract or single) amphibology; disclosed amphibology, proportionally amphibology, antagonism amphibology, complex amphibology, double inverse proliferation amphibology, and … .
This paper tries to investigate the amphibology industry as well as the generation processes in the above mentioned different types. In same way we investigate the different amphibology classifications from eloquence point of view in Arabic and Persian languages.
واژگان کلیدی: ایهام,توریه,ابهام,بلاغت فارسی و عربی
Amphibology,Equivocating,Difference types of amphibology,Eloquence in Arabic and Persian Language
99
134
http://clrj.modares.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-1000-4091&slc_lang=fa&sid=12
Gholam
Karimifard
غلامرضا
کریمیفرد
100319475328460049979
100319475328460049979
Yes
Associate Professor, Department of Arabic Language & Literature,
Shahid Chamran University-Ahwaz, Ahwaz, Iran
دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران