سال‌ها پیش در روم فاجعه‌ای در قصر خاندان مشهور و ثروتمند چن‌چی رخ داد که موجبات نوشتن نمایشنامه‌ای با نام خاندان چن‌چی را توسط دو نمایشنامه‌نویس جریان‌ساز با رویکردها و اندیشه‌های نوشتاری متفاوت، فراهم ساخت. مقالۀ حاضر مقایسۀ تطبیقی رویکردهای متفاوت این دو نویسنده است: نظریۀ پرسی بیشی شلی با توجه به جنبشی که در انگلیس به شکل رومانتی-سیسم در جریان بود و نظریۀ آنتونن آرتو با توجه به عقاید او در مورد تئاتر بی‌رحمی. هدف از نگارش این مقاله یافتن تفاوت‌ها و شباهت‌های فکری دو نویسنده در باب یک واقعۀ تاریخی و ربط آن به تئاتر و متن از دیدگاه آنها است. شاعرانگی، بخشیدن وجه ادبی و توصیف کلامی از ویژگی‌های بارز کار شلی محسوب می‌شود؛ در حالیکه آنتونن آرتو با مخالفت شدید نسبت به ادبیات در تئاتر، سعی می‌کند به کارگردانی و اجرا تأکید کند و نمایشنامه را با عملکردها و روش‌های اجرایی مورد نظرش بنویسد. در این راستا مطالعۀ تطبیقی دو نمایشنامۀ مذکور به شرح تفاوت‌های ساختمایه‌ای آنها می‌پردازد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد که پرسی بیشی شلی برای تلطیف بخشیدن به ماجرای خشونت‌آمیز چن‌چی‌ها، به وقایعی که فقط در کلام نمود پیدا می‌کنند و اعمال شخصیت‌ها را با زبان در صحنه‌های متفاوت نشان می‌دهند، پناه آورده است؛ در حالیکه آنتونن آرتو اعمال خشونت‌آمیز شخصیت‌ها را در زمان حال و با خشم مضاعفی به تصویر می‌کشد، آنقدر که از شخصیت‌های لال و بی‌کلام بهره برده و صحنه‌های فرعی را حذف کرده است.

واژه‌های کلیدی: نظریه، پرسی بیشی شلی، آنتونن آرتو، خاندان چن‌چی، ساختمایه‌ها

متن کامل [PDF 242 kb]   (2182 دریافت)